Licznik odwiedzin
Co się święci?
Parę słów przypomnienia przed Wielką Sobotą
MP nr 2 (100) z 21 IV 2011r. /str. 30
Znany wszystkim zwyczaj święcenia pokarmów sięga czasów wczesnego średniowiecza. W Polsce został przyjęty na przełomie XIII i XIV wieku. We dworach szlacheckich święcone było wszystko, co miało znaleźć się później na świątecznym stole. Później zwyczaj ten został przeniesiony do kościoła. Początkowe święconki były znacznie bogatsze niż teraz. Z czasem jednak przyjęły formę znaną nam obecnie.
Niezależnie od tego, jaką estetyką kierujemy się przygotowując święconkę, powinniśmy pamiętać, żeby znalazły się w niej określone pokarmy. Dobór potraw w koszyczku nie jest przypadkowy, wyrasta z wielowiekowej chrześcijańskiej i ludowej tradycji. Wymieniony poniżej zestaw został przyjęty w czasach romantyzmu i obowiązuje do dziś.
- 1. Chleb - jest pokarmem podstawowym, gwarantuje dobrobyt i pomyślność. Symbolizuje Ciało Chrystusa. Wkładając kromkę chleba do święconki przywołujemy przemianę, jaka dokonała się podczas ostatniej wieczerzy w Wielki Czwartek.
2. Jajko - symbolizuje odradzające się życie, zwycięstwo nad śmiercią. Jest to symbolika rozpowszechniona w Polsce przez niemieckich zakonników, która wywodzi się z zakazu spożywania jaj w czasie Wielkiego Postu.
Dzielenie się jajkiem umacnia rodzinne więzi. Najstarsze polskie pisanki pochodzą z X w., jednak przyjmuje się, że ozdabianie jaj znane było już wcześniej.
3. Sól - w Kazaniu na Górze Chrystus nazywa swoich uczniów "solą ziemi". Sól chroni przed zepsuciem, wydobywa smak potraw. Daje oczyszczenie, odsłania samo sedno istnienia i prawdę.
Dawniej uważano również, że posiada moc odstraszania zła.
4. Wędlina - ma zapewnić zdrowie, płodność i dostatek. Tradycyjnie do koszyczka wkładamy kawałek szynki czy kiełbasy, może nawet własnego wyrobu.
5. Chrzan - według przekonań ludowych symbolizuje siłę i krzepę fizyczną.
Jest ostry w smaku, wyciska z oczu łzy.
6. Ser - odwołuje się do przyjaźni zawartej między człowiekiem a siłami przyrody. Jako produkt mleczny gwarantuje rozwój stada zwierząt domowych.
7. Ciasto - ważne jest, żeby było przygotowane samodzielnie, domowe, ponieważ symbolizuje umiejętności.
Niegdyś nieudana wielkanocna baba była największym wstydem dla gospodyni.
Na znak Chrystusa w koszyczkach wielkanocnych znajduje się również baranek - najczęściej wykonany z ciasta, lukru lub chleba. Baranek jest najbardziej znanym symbolem świąt wielkanocnych, uosabia zwycięstwo Chrystusa, który oddał swoje życie za ludzi, a następnie zmartwychwstał, zwyciężając grzech i śmierć. Najczęściej spotykamy baranki z chorągiewką, przywołującą zwycięstwo i tryumf Chrystusa.
Koszyk, w którym ułożymy święcone, powinien być z wikliny, wyścielony serwetą, ozdobiony koronką, baziami, zielenią bukszpanu lub gałązek borówki. Zieleń wskazuje na nadzieję i wielką radość. Radość ze zmartwychwstania, którą dzielimy się przecież podczas wielkanocnego śniadania.
--------------------------
Katarzyna Nowosielska